De Gewichtsconsulent

Slaap

Waarom is slaap zo belangrijk?

Slaap is een van de belangrijkste processen van ons lichaam, maar wordt in onze drukke samenleving vaak onderschat. In een wereld waarin productiviteit en snelheid voorop staan, lijkt slaap soms een luxe die we ons niet altijd kunnen permitteren. Toch is slaap onmisbaar, zowel voor ons dagelijkse functioneren als voor onze gezondheid op de lange termijn. In deze blog vertel ik je waarom slaap zo belangrijk is, wat er gebeurt als we niet genoeg slapen en hoe je je slaapkwaliteit kunt verbeteren.


Wat Gebeurt er Tijdens de Slaap?


Tijdens je slaap, herstelt je lichaam van dagelijkse activiteiten. Het herstelt je spieren, maakt je immuunsysteem sterker en produceert nieuwe cellen en afweerstoffen. Slaap is dus niet zomaar een passieve toestand waarin we "uit" staan. Het is een complex proces dat bestaat uit verschillende fasen, elk met zijn eigen unieke rol in het herstel van ons lichaam en onze geest.


  1. Non-REM Slaap (NREM): Dit is de eerste fase van de slaap, die weer onderverdeeld is in drie subfasen. Tijdens de eerste twee subfasen (N1 en N2) begint je lichaam te ontspannen, vertraagt je hartslag en daalt je lichaamstemperatuur. In de derde fase (N3), ook wel diepe slaap genoemd, herstellen en regenereren je cellen, worden spieren en weefsels gerepareerd en bouwt je immuunsysteem zich op.

  2. REM Slaap: Na de NREM slaap kom je in de REM (Rapid Eye Movement) fase. In deze fase zijn je hersenen zeer actief, vergelijkbaar met wanneer je wakker bent. Dit is de fase waarin de meeste dromen plaatsvinden en deze fase is essentieel voor het verwerken van emoties, het consolideren van herinneringen en het leren.

Deze fasen herhalen zich meerdere keren gedurende de nacht in cycli van ongeveer 90 minuten. Het doorlopen van deze cycli is cruciaal voor zowel fysiek als mentaal herstel.


Korte- en lange termijn voordelen van goede slaap?


Goede slaap heeft zowel op de korte termijn als op de lange termijn positieve gevolgen voor je hersenen.

Op de korte termijn zorgt een goede nachtrust ervoor dat je je uitgerust voelt en weer voldoende energie hebt voor de gehele dag. Daarnaast zorgt goed slapen er ook voor dat je lekkerder in je vel zit en dat je je beter kunt concentreren. Ook is je geheugen beter als je goed slaapt en ben je minder snel prikkelbaar of voel je je somber. Op de lange termijn heeft goede slaap een positieve invloed op je afweersysteem. Ook verkleint langdurig goed slapen de kans op aandoeningen die moeilijk of zelfs niet overgaan. Denk hierbij aan depressie, dementie, hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en obesitas. Er zijn dus genoeg redenen om aandacht te besteden aan een goede nachtrust.


Slaap en eetlust:


Slaap regelt ook je honger en verzadigingsgevoel. Als je te weinig slaapt, kunnen je honger- en verzadigingshormonen in de war raken. Als je slecht of weinig slaapt, maakt je lichaam meer ghreline (hongerhormoon) aan en krijg je dus meer honger. Slaap je wel goed, dan heb je minder honger. Dan is er ook nog het hormoon leptine. Dit hormoon regelt de verzadiging, het gevoel dat je genoeg hebt gegeten. Als je weinig slaapt, maakt je lichaam minder leptine aan. Je zit minder snel vol en voelt je dus meer hongerig. Goed slapen is dus belangrijk, zeker als je wilt afvallen.


Slaap helpt je ook om helder na te denken en goede beslissingen nemen. Als je niet goed slaapt, kun je moeilijker concentreren, nadenken, en jezelf beheersen. Dit betekent dat je sneller voor ongezonde snacks kiest en minder goede keuzes maakt voor je gezondheid.

Tips voor een goede nachtrust

  • Probeer elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan en op te staan, zelfs in het weekend.
  • Zorg voor een donkere, stille en koele slaapkamer. Investeer in een goed matras en een kussen dat bij je past. Gebruik eventueel een slaapmasker en oordoppen.
  • Beperk je inname van cafeïnehoudende dranken (koffie, thee, frisdrank) en nicotine enkele uren voor het slapengaan.
  • Het blauwe licht van telefoons, tablets en computers kan je biologische klok verstoren. Probeer minstens een uur voor het slapengaan alle elektronische apparaten te vermijden.
  • Neem de tijd om te ontspannen voordat je naar bed gaat. Neem een warm bad, lees een boek, luister naar rustgevende muziek, probeer ademhalingsoefeningen of ga mediteren.
  • Zorg overdag voor regelmatige lichaamsbeweging want dit kan je helpen om beter te slapen, maar probeer intensieve trainingen en activiteiten vlak voor het slapengaan te vermijden. Ga overdag ook lekker naar buiten. Door buiten in het daglicht te zijn, val je in de avond makkelijker in slaap.
  • Eet niet te zwaar voor het slapengaan en vermijd grote maaltijden vlak voor het naar bed gaan. 
  • Drink geen alcohol voor je gaat slapen. Van alcohol slaap je sneller in, maar je slaapt minder diep en wordt extra vroeg wakker. 
  • Gebruik je slaapkamer niet als werkkamer. Zo blijven je hersenen je slaapkamer associëren met slaap.

    Onthoud dat iedereen anders is, dus het is belangrijk om te experimenteren en te ontdekken welke gewoonten en strategieën het beste voor jou werken om een goede nachtrust te bevorderen.

      Bronnen:

      Hersenstichting

      SamenGezond

      Wil je eindelijk weer goed slapen en uitgerust wakker worden? Maak vandaag nog een afspraak en samen gaan we aan de slag om jouw slaapkwaliteit te verbeteren.

      "Slaap is de beste meditatie."